AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

[Alem_i Ervah]

MÜSLÜMANLARIN İHTİLAF ETMESİNİN SEBEPLERİ



Öncelikle Müslümanlar hiç bir zaman dinin temel prensiplerinde itilaf etmemişlerdir. Mesela ALLAH’u telalanın birliği Hz. Muhammedin peygamber oluşu gibi şüphesiz ki Müslümanlar arasındaki itilaflar siyasi ve iktisadi meseleler hakkında olmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır:

1) Arap ırkçılığı: Efendimiz devrinde ırkçılık ortadan kaybolmuşken Hz. Osman devrinin son dönemlerinde kuvvetli ve korkunç bir şekilde ortaya çıkmıştır.

2) Hilafet anlaşmazlıkları: Efendimizin vefatından hemen sonra ortaya çıkmıştır. Ensarla Muhacir bu konuda ihtilafa düşmüşlerdir fakat Ensar’ın kuvvetli imanı bu ihtilafı önlemiştir. Fakat daha sonraları yeniden ortaya çıktı.

3) Müslümanların eski din mensuplarından bir çoğuna komşu olmaları ve eski din sahiplerinden bir kısmının islama girmeleri: Eski din mensuplarından bir çoğu İslam dinine girdi, eski dinlerinden kafalarında kalan düşünceleri söküp atamamışlardı. İslamı meseleleri eski inançlarının ışığı altında inceliyorlardı.

4) Bir çok kapalı meseleleri incelemeye girişmek felsefenin yayılması ile İslam alimlerini aklın incelemeye gücünün yetmediği meseleleri incelemeye sevk etmiştir.

5) Çeşitli hikayeler Hz. Osman devrinde ortaya çıkmış. Hz. Ali bunları hoş görmemiş Emeviler zamanında çoğalmaya başlamışlardır.

6) Metinlerden dini hükümler çıkarmak ...

[Alem_i Ervah]

ŞİİLİK

Şiilik İslam siyasi mezheplerinin en eskisidir. Hz. Osman döneminde ortaya çıkmıştır, Hz. Ali döneminde yayılmıştır. Hz. Ali (ra) insanlar oturup kalktıkça insanlar onun hayranı oluyorlar, insanlar kabiliyetini, ilmini ve dindarlığını son derece beğeniyorlardı. Aşırı uçlar, insanların bu duygularını istismar edip, kendi görüşlerini yaymaya başladılar.

Emeviler döneminde Hz. Alinin çocuklarına karşı yapılan zulüm Rasulullah soyundan olan insanlara karşı sevgi hisleri gittikçe arttı. İnsanlar bunlara zulüm neticesinde şehit nazarı ile bakmaya başladılar. Bu yolla Şii mezhebinin çerçevesi gitgide genişledi ve mensupları çoğaldı.

Bu mezhebin temel prensipleri Bin Haldunun, mukaddime eserinde zikrettiği şu esaslardan ibarettir. Halife olacak kişi ümmetin tayini ile başa gelecek kimse değildir. Peygamberlerin ümmete imam tayin etmesi onun üzerine bir görevdir. İmamın da büyük küçük bütün günahlardan beri olması gerekir. Bütün Şiiler Hz. Ali’nin efendimiz tarafından seçilmiş bir halife olduğu ve onun sahabelerin en eftali olduğu hakkında ittifak etmişlerdir. Hz. Ali ve oğullarının taktir hususunda çok aşırı gidenler bulunduğu gibi itidalli davrananlarda olmuştur. Mutedil şiiler, her hangi bir kimseyi kafirlikle itham etmeme ve Hz. Aliyi beşeriyet üstü bir varlık kabul etmeme yolunu tutmuşlardır

[Alem_i Ervah]

Şiiliğin doğduğu yer ve zaman:

Şiilik 3. Halife Hz. Osman döneminde ortaya çıktı. Hz. Ali zamanında hiç bir katkısı olmaksızın gelişti ve yayıldı. Hz. Ali vefat edince mezhep halini aldı. Emeviler dönemi, Hz. Ali ve onun soyundan gelenler için büyük zulüm ve baskı dönemi oldu. Bu durum Ömer bin Abdülaziz dönemine kadar devam etti. Bu durum insanların öfkelenmelerine sebep oldu. Fakat öfkelerini yıkmak zorundaydılar. Gitgide ızdırap ve hınçları arttı. İşkence görenler aşırı derecede büyütülmeye başladı. Şiilik ilk önce Mısırda başladı daha sonra Irak’a sıçradı ve yayıldı. Irak Şiilerin karargahları haline geldi, bunun sebebi Hz. Ali hilafeti boyunca Irak’ta kalması Irak’lıların Hz. Ali’nin faziletlerini görüp taktir etmelerine sebep oldu ayrıca Irak’a meşhur Haccacın gönderilmesi ve baskıyı artırması ve Irak’ın eski medeniyetlerinin birleştiği bir yer olması Fars, Yunan, Hint düşüncelerinin burada birleşmesi Şiiliği güçlendirdi.

Şii Mezhebinin Fırkaları:

1) Sebeiyye: Abdullah Bin Sebe tarafından kurulmuştur kendisi bir yahudidir. Bozuk düşüncelerini müslümanlar arasına peyderpey yaymıştır. Hz. Ali’nin peygamberin vekili olduğunu ve Hz. Muhammedin (sav) tekrar dünyaya döneceğini iddia eder.

2) Ğurabiye: Bunlara kargacılarda denir. Bunlar karganın kargaya benzediği gibi Hz. Peygamber ile Hz. Alinin birbirine benzediğini Cebrail (as)’ın peygamberliği yanlışlıkla Hz. Ali yerine Hz. Muhammet‘e getirdiğini iddia ederler.

Şiiliğin Dışındaki Fırkalar:

1) Keysaniyye: Bunlar imamı mukaddes sayma ona son derece itaat etme ilmine kayıtsız şartsız güvenme esasları üzerinde kuruludur. İmamın hata işlemeyeceğine inanırlar. İmamın tekrar döneceğine inanırlar.

2) Zeydiyye: Bunlara göre peygamberden sonra imam olması gereken Hz. Ali’dir. Hz. Ali’den sonra imamın Hz. Fatma soyundan olması gerekir. Bu mezhebe göre aynı devirde iki imama biat etmek caizdir. Büyük günah işleyenin samimiyetle tevbe edip günahlardan vazgeçmedikçe devamlı olarak cehennemde kalacaklarına inanırlar.

3) İmamiye: Bu gün İran, Irak ve Pakistan’da yaşayan şiilere şii imami denir. Bu mezheb mensubları Hz. Peygamberin zamanında görülen bazı hadiselerden Hz. Peygamber tarafından Hz. Alinin halife tayin edildiğine dair deliller çıkarmaya çalışırlar.

4) İsnaaşeriyye: Bunlar hilafetin on iki imam silsilesine dayandırırlar. Son halife olan son imam Muhammedin bir sığınağa girip bir daha dönmediğini fakat mehdi olarak geri döneceğini iddia ederler.

5) Hakimiye: Bu aşırı gurubun reisi ALLAH’ın kendisine hulul ettiğini iddia eden el hakim bi emrillahtır.

6) Dürziler: Çoğunluğu Şam’da yaşayan dürziler’in hakimilerle büyük bir ilişkisi vardır.

7) Nusayriye: Bu fırkanın görüşleri şii fırkalarına mensub olan bir çok Şiilerin ret ettikleri aşırı görüşlerin bir karışımıdır. Hz. Alinin ALLAH olduğu onun ebediliği ve tekrar geri döneceği görüşündedirler.

[Alem_i Ervah]

HARİCİLİK

Bu fırka şiilik fırkası ile ortaya çıkmış her ikiside Hz. Ali’nin döneminde görülmüşlerdir bunlar da Hz. Ali taraftarları idi.

Saffın denilen yerde Hz. Ali ile Hz. Muaviye arasında yapılan savaşı Muaviye kaybedeceğini anladı ve Kur’an Kerim-i hakem tayin etmek için havaya kaldırdı. Fakat Ali aralarında ALLAH teala hüküm verinceye kadar savaşmakta ısrar etti. Ordusundan bazıları Hz. Ali’nin karşısına çıkarak hakim tayinini kabul etmesini istediler Hz. Ali istemeyerek bunu kabul etti. Hz. Ali karşısında bulunanlarla kendi tarafından bir kişi Muaviye tarafından da bir kişinin hakem tayin edilmesi hususunda anlaştıktan sonra Muaviye Amr bin el ası seçti, Hz. Ali ise Abdullah bin Abbası seçmek istiyordu. Fakat ordusundan kendisine karşı gelenler Ebu Musa el eşari’yi seçmeye zorladılar. Neticede bilindiği gibi hakemlerin kararı ile Hz. Ali azl edildi Muaviye ise hilafet makamına getirildi. Böylece Muaviye’nin sürdürdüğü haksızlık daha da güçlendi. Bundan sonra haricilerin durumu ilginç bir hal aldı. Önceleri hakeme baş vurulmasını istedikleri halde bunu daha sonra büyük bir suç saydılar. Hz. Ali’den tövbe etmesini istediler çünkü, Hz. Ali hakeme baş vurmakla küfre girmişti. Kendileri de bu sebeple kafir olduklarını tevbe ederek islam’a girdiklerini sanıyorlardı.

Bazı çöl bedevileri de bunların arkasına takıldı. “Hüküm ancak ALLAH’ın dır” sözü sloganları oldu. Hz. Ali ile savaşmaya giriştiler. Bu fırka islam mezhebleri arasında mezhebin en çok savunan düşüncelerini kabul ettirmek için en çok gayret gösteren çok dindar görünen en atılgan ve en sorumsuz davranan bir fırkadır. Bu fırka birtakım yaldızlı kelimelerin arkasına takılarak nice mazlum insanları öldürüp nice kanlar akıttılar. Haricilerin en belirgin sıfatları kendini feda etmek ölmeyi istemek kuvvetli bir sebep olmadığı halde tehlikelere göğüs germektir. Hz. Ali kendisine düşmanca davranmalarından ve zalimce davranmalarından dolayı savaşa girişti. Nerde ise köklerini kurutacaktı fakat buda bir işe yaramadı geri kalanlar fikirlerinden caymadılar. Bir rivayete göre uzun uzun secde de kalmaları sebebi ile alınlarının yara olduğu ellerinin nasırlaştığı haber verilir. Haricilerde görülen takva ve ihlas diğer yanda sapıklık çılgınlık, katılık birbiri ile çelişiyordu. Bunun sebebi genellikle bedevi olmaları idi. Bunlar İslamın ilk dönemlerinde sıcak ve zor hayat şartları altında yaşamaya devam ettiler. İslam bunların kalplerini fethetti ama düşünceleri yüzeysel idi, ufukları dar idi ilimden uzak idiler, böylece bu insanlarda mü’min fakat mutaassıp çölde yaşadıkları için atılgan, bol nimet bulamadıklarından zahid bir cemaat ortaya çıktı.

Haricilere göre halife ancak serbest ve sağlıklı bir seçimle başa gelir. Seçime bütün müslümanlar katılmalıdır. Hilafet sadece Arapların belli kabilelerine has bir şey değildir. Bu mezhebe göre her günah işleyen kafirdir. Hatta insanın görüşünde bile hata etmesini günah sayarlar. Günahlar arasında büyük küçük ayrımı yapmazlar.

[Alem_i Ervah]

HARİCİ FIRKALARI

1) Müslüman sayılan hariciler:

a) Ezarika: Bunlar kendilerine karşı çıkanların müşrik olduklarına ebedi olarak cehennemde kalacaklarına ve kanlarının helal olduğuna inanırlar. Bunların memleketleri onlara göre darülharbtir. Ezarika peygamberlerin küçük ve büyük günahları işleyebileceklerine inanırlar.

b) Necedat: Bunlar harbden geri kalanları kafir kabul etme çocuklarının öldürülmesini helal görme muhalifleri ile birlikte bulunan ehli kitaba karşı vaziyet alma hususunda cevaz verirler. Tabiyye prensibini benimsemişlerdir.

c) Sufriyye: görüşleri bakımından ezarikadan daha yumuşak diğer guruplardan daha aşırıdırlar.

d) Acaride: Bunlar metod bakımından necedat fırkasına çok yakındır.

e) İbadiyye: Bunlara göre kendilerine karşı çıkan müslümanlar ne mü’min’ dir nede müşriktir. Bunları inkarcılar diye adlandırırlar.

2) Müslüman sayılmayan hariciler: Yezidiye ve Meymuniyedir.

[Alem_i Ervah]

HİLAFET KONUSUNDA EHL-İ SÜNNETİN GÖRÜŞÜ

Ehl-i sünnet şu dört şartta ittifak etmişlerdir.

a) Kureyş kabilesinden olmak

b) Kendisine biat edilmek

c) İstişare ile seçilmek olmak

d) Adaletli davranmak

[Alem_i Ervah]

İTİKADİ MEZHEBLER

Bu mezheblerin ortaya çıkmasında çeşitli meseleler etkili olmuştur. Bunları şöylece sıralaya biliriz.

1) Kader meselesi

2) Büyük günah işleyenin durumu

3) Düşüncelerin felsefi bir boyut alması

[Alem_i Ervah]

CEBRİYE

Bu mezhebin temeli şudur: her hangi bir iş yapmayı kuldan uzaklaştırıp buna ALLAH’a nispet ederler. Bunlara göre kul herhangi bir işe gücü yetmekle sıfatlandırılamaz. Çünkü o yaptığı işleri gücü, iradesi ve seçme serbestliği olmaksızın mecburen yapar. ALLAH teala cansız varlıklarda görülen durumları yarattığı gibi insanın diğer varlıklara mecazi olarak nisbet edildiği gibi insana da mecazi olarak nisbet edilir.

İnsan sevap kazanmaya veya ceza görmeye mecburdur. Kulun bir takım işlerle mükellef oluşu cebr iledir. Bu mezhebi ilk önce yahudilerin icad ettiği ileri sürülür. Bu mezhep nihavent şehrini karargah edinmiş burada devam etmiş Ebu Mansur el Maturidi mezhebi ona galip gelmiştir. Bunlara göre cennet ve cehennem fanidir. ALLAH tealayı herhangi bir sıfatla tavsif etmezler. Kıyamet gününde insanların ALLAH’ı göreceklerini reddederler.

[Alem_i Ervah]

KADERİYE

Müslümanlar, emeviler döneminde “Kaza ve Kader” meselelerini tartışmaya girişmişlerdi. Bunlardan bazıları çok aşırı giderek insanın yaptığı işlerde hiç bir iradesi olmadığını ileri sürmüşlerdir. Buna mukabil kaderiyecilerde diğer bir cihetten aşırı gitmişler insanın yaptığı bütün işlerin ALLAH’ın iradesinden müstakil olarak tamamen kulun kendi iradesinden kaynaklandığını ileri sürmüşlerdir. Bunların liderlerinden birisi Kader diye bir şey yoktur işler takdirsiz olarak kendiliğinden meydana gelir der.

[Alem_i Ervah]

MÜRCİE

Bu fırka, büyük günah işleyenin mü’min sayılıp sayılamayacağı hususunda tartışmaların çoğaldığı bir dönemde ortaya çıkmıştır. Bunlara göre kafirlikle birlikte yapılan itaatin hiç bir faydası olmadığı gibi günah işlemenin de imana her hangi bir zararı olmayacağını ileri sürerler. Büyük günah işleyen kişinin durumunun kıyamet gününde ALLAH’a bırakıldığını beyan etmişler ehli sünnet vel cemaat alimlerinin bir çoğu ile pek çok noktada birleşmişlerdir. Hatta görüşlerinin aynen ehli sünnetin görüşleri olduğu ortaya çıkar.

Bunlar Hz. Osman zamanında ortaya çıkmış fitneden uzak durmuşlardır. Hz. Ali ile Hz. Muaviye arasındaki meydana gelen savaşlar hakkında hiç bir görüş ileri sürmemişlerdir. Sa’d bin ebi vakkas Abdullah b. Ömer, İmran b. Husayn bu cemaattendirler. Çarpışanların durumunu ALLAH’a havale etmişlerdir.

Bir kısım alimler Mürcie mezhebini iki kısıma ayırmıştır.

a) Sünnete tabi olanlar

b) Bidatlara uyanlar: Ki bunlar mürcie ismi bunlara mahsustur.