AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

[Ertuğrul ÖZGÜL]

Her yıl Avrupa ülkeleri arasında düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışmasına Türkiye'nin son yıllarda bu kadar yoğun ilgi göstermesi eleştirilir hale geldi. İşte Türkiye'nin 1975'te başlayan Eurovizyon macerası..

Yurtdışında verdiği konserlerle, şarkısıyla, klibiyle yazılı ve görsel medyada gündeme gelen Hadise’nin “Düm Tek Tek” isimli parçasıyla Türkiye’yi temsil edeceği bir Eurovizyon Şarkı Yarışması daha geldi çattı. Kimilerine göre haddinden fazla önem verdiğimiz, kimilerine göre de mutlaka kazanılması gereken bir yarışma, Eurovision Şarkı Yarışması.

Eurovision Şarkı Yarışması (Eurovision Song Contest), Avrupa Yayın Birliği (EBU)'nin her yıl Avrupa ülkeleri arasında düzenlediği şarkı yarışmasıdır. Bu yarışmanın yapılmasında ana amaç, ülke televizyonları arasında ortak canlı yayın yapabilme kabiliyetini gerçekleştirme ve kaliteyi arttırmaktır. 1956'da başlayan Eurovision macerası, San Remo Şarkı Festivali'nde doğdu. Bugüne değin İrlanda tam 7 kez birinci olarak yarışmaya en çok ev sahipliği yapan ülke oldu. EBU'nun tahminine göre Eurovision, her yıl ortalama 400 ile 600 milyon izleyici tarafından izlenmekte ve bu sayı her yıl giderek artmaktadır.
Avrupa'da olmamalarına karşın, Eurovision Şarkı Yarışması Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Hong Kong, Kanada, Meksika, Mısır, Ürdün, Vietnam, Yeni Zelanda ve Zimbabve'de yayımlandı. 2000'den itibaren, Eurovision internette de yayımlanıyor.

Ülkelerin çoğu Eurovision'a göndereceği şarkıyı seçmek için her yıl ulusal yarışma düzenliyor ve şarkının belirlenmesi için halk oylamasına başvuruyor. Buna karşın bazı ülkeler doğrudan sanatçıyı seçerek beste siparişi vermeyi tercih ediyor. TRT, Eurovision Şarkı Yarışmasında Ülkemizi temsil edecek şarkı ile şarkıcı seçimini, Avrupa Yayın Birliği (EBU) tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde gerçekleştirmektedir. Şarkı ve şarkıcının/topluluğun tespiti hususunda son yıllarda yöntem olarak, doğrudan bir sanatçı/ topluluğa siparişe gidilmesi benimsenmiştir.

Türkiye Eurovision'a ilk defa 1975 yılında büyük bir merak ve heyecanla katıldı. Elemeler aylarca sürmüş, televizyon günlerce yarışan şarkıları dinletmişti. Nihayetinde Semiha Yankı'nın seslendirdiği " Seninle Bir Dakika" Eurovision'da yarışan ilk şarkımız oldu.

Türkiye, Semiha Yankı ile başladığı Eurovision Şarkı Yarışması serüveninde çoğunlukla alt sıralarda yer aldı. 2003 yılına gelinceye kadar yarışmada en büyük başarıyı 1997 yılında “Dinle” isimli şarkısı ile üçüncü olan Şebnem Paker gösterdi. 1986 yılında Klips ve Onlar Grubu “Halley” şarkısı ile dokuzuncu olarak ikinci başarıya imza atmıştı.

2003 yılında Sertab Erener ve parçası “Every Way That I Can” ile kazandığımız birincilikle makus talihimizi yenmekle beraber, yarışma öncesinde şarkının İngilizce olmasından dolayı kamuoyunda farklı görüşler oluşmuştu. Hatta konu, Meclis gündemine taşınmış ve soru önergesi bile verilmişti. Ama yarışmadan birincilikle çıktıktan sonra tepkiler tersine dönmüştü. Şarkının dilinin İngilizce olması, globalleşmenin popüler kültür ve İngilizcenin hakimiyetini getirdiği ve şarkının bu haliyle Batılı kulaklara ve gözlere oryantal zevkler ihsas ettiren kalça figürleri ve ritm temaları dışında Türk kültürünü yansıtmadığı şeklinde eleştirileri beraberinde getirmişti. Yapılan eleştirilerin haklılık payı olmakla birlikte, birinci olan parçaların çoğunun dilinin İngilizce olduğu ve İngilizcenin, İngiliz milletinin dili olmasının ötesinde bir dünya dili olduğu hususu göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca bu yarışmanın amacı, farklı devletlerin kendi kültürlerini sunmaları da değil Avrupa ülkelerinin kendi aralarında ortak yayın yapabilme kabiliyetini geliştirmesidir.

Batı 'sound'u ile yapılan “Every Way That I Can”, oryantal ritimler ve gerçek oryantallerin sunumu ve Sertab Erener gibi güçlü bir sesin yorumuyla birincilik kürsüsüne oturmuştu. Eurovizyon'da Türkiye'ye ilk kez birincilik getiren şarkının söz ve müziğini yazan Demir Demirkan, Doğu'yu Batı'ya, kendi anlayacağı dilden, oryantalist bir perspektifle sunarak başarıyı yakalamıştı. Demirkan, bu parça için "Oryantalist pop desek mi?" sorusuna "Bir Batılı olarak evet… Ama korkutmayan bir Doğu var orada. Bir yere kadar gerçek Doğu... Çünkü Batı'nın Doğu'yu algılayışı korkunçtur” cevabını vererek Avrupa'nın ne istediğini bilerek parçayı yaptığını söylemişti.

Sonraki yıllarda, yarışmaya katılacak şarkının dili konusu 2003 yılındaki kadar tartışılmadı. İngilizce parçalar (Athena – For Real) yarıştığı gibi İngilizce Türkçe karışımı parçalar da (Sibel Tüzün – Süper Star, Kenan Doğulu – Shake İt Up Şekerim) yarışmaya katıldı. Ancak Sertap Erener’in ve Şebnem Paker’in ulaştığı başarı yakalanamadı. Bu durum, yarışmada şarkının dilinin İngilizce olmasının tek geçer akçe olmadığının ve parçanın dili noktasında kopartılan fırtınaların boşuna olduğunun bir göstergesidir.

Eurovizyonda en başarılı olduğumuz iki parça dil noktasında farklılık gösterse de, parçaların ortak yönleri Doğuyu anımsatmalarıdır. Şebnem Paker’in “Dinle” isimli parçasında Doğu kültürüne has enstrümanlar ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Sertab Erener’in parçası için de aynı şeyi söyleyebiliriz. Ancak her iki şarkının sunumu da batı soundu ile yapılmıştır. Buna göre bu sene ülkemizi temsil eden Hadise’nin “Düm Tek Tek” inin de, şarkının batının görmek istediği doğuyu anımsatması, darbuka gibi doğuya has müzik aletlerinin kullanılması ve sunumunun batılı olması gibi nedenlerle, en başarılı olan iki parçamıza bakarak başarılı olmasını bekleyebiliriz. Ayrıca, oylamada komşu ülkelerin yarışma parçalarının niteliğine bakmadan birbirlerine oy verdikleri gerçeği de göz önünde bulundurulduğunda, 2003 yılındaki başarının tekrarlanamama olasılığı da mevcuttur.

16.05.2009 tarihinde yapılması planlanan 2009 eurovision şarkı yarışması, 54. kez Moskova’da düzenlenecektir. Yarışmada ise iki adet yarı final olacaktır ve bu finallerden birinin 12 mayısda diğerinin ise 14 mayısda olması planlanmaktadır. Kırküç ülke bu sene olacak yarışmaya için katılmak için başvuru yapmışlardır.

Bu sene Türkiye’yi “Düm Tek Tek” isimli parça ile temsil edecek olan Hadise,1985 yılında Belçika’da dünyaya geldi. “Pop İdol” yarışmasında dikkatleri üzerine çektiğinde henüz 18 yaşındaydı. Ekonomi ve Çağdaş Diller eğitimi almıştı.Flemenkçe, Fransızca, Almanca ve İngilizce’yi akıcı bir biçimde konuşuyordu ama en büyük tutkusu müzikti ve o müziğin peşinde koşmayı seçti.

Güçlü sesiyle Pop İdol’da fark edilmesiyle müzik dünyasının kapıları ardına kadar açıldı. 2004 Kasım’ında ilk profesyonel çalışmasını yaptı ve ilk single’ı “Sweat”ı çıkardı. “Sweat” bir anda müzik listelerine hızlı bir giriş yaptı ve şarkının klibi müzik kanallarında yüksek rotasyonda yayınlanmaya başladı. İkinci single 6 ay sonra geldi.Mayıs 2005’te yayımlanan “Stir Me Up” Avrupa’da büyük ilgi gördü ve Türk müzikseverler de Hadise’yi keşfetti. Çarpıcı sesi, güçlü müziği ve müthiş sahne performansıyla Hadise tüm ilgiyi üzerine çekti ve “Stir Me Up” o yılın birçok Summer Hits albümüne girmeyi başardı. “Milk Chocolate Girl” Hadise’nin üçüncü single’ı olarak 2005 Eylülünde piyasaya çıktı. Şarkının adı, bir süre sonra yabancı basında Hadise’nin lakabı haline geldi. Aynı yıl “Sweat”, ”Stir Me Up”, ”Milk Chocolate Girl” ve dördüncü single olan “Ain’t No Love Lost”un da bulunduğu “Sweat” adlı ilk stüdyo albümünü yayımlandı.

İlk albümün başarısı kendini ödüllerle gösterdi ve Hadise, Belçika’nın önemli müzik kanallarından TMF’in düzenlediği “TMF Ödülleri”nde 2006 ve 2007 yıllarında üstüste “Best Urban National” dalında ödül kazandı. 2007 sonbaharı ve 2008 yılının ilk aylarında sırası ile piyasaya çıkarttığı "A Good Kiss” ve “My Body”single’larını albüm takip etti ve Haziran 2008’de Belçika’da 2. Stüdyo albümü olan “Hadise”yi yayımladı. Albüm Eylül ayında “Aşkkolik” ve “Deli Oğlan” şarkıları eklenerek Türkiye’de de yayımlandı. “A Good Kiss” şarkısının Türkçe versiyonu olan “Deli Oğlan”ın sözleri Sezen Aksu tarafından yazıldı ve 2008 yazında radyo kanalları ve müzik televizyonlarının listelerinde 1 numaraya kadar yükselerek müzik listelerini alt üst etti. Kısa bir zamanda sağlam ve başarılı bir kariyere sahip olan ve Mayıs ayında Moskova’da düzenlenecek 54. Eurovision Şarkı Yarışmasında Türkiye’yi temsil edecek olan Hadise’nin, Türkiye’yi listenin başına yazdıracağını bekliyoruz.

Türkiye'nin Eurovision Yolculuğu:

1975: Semiha Yankı ve Seninle Bir Dakika ile Stockholm'de sonuncuyuz.

1978: Nilüfer ve Grup Nazar, Sevince'yi seslendiriyor. 20 ülke arasında sondan üçüncüyüz.

1979: Türkiye elemelerinin galibi Maria Rita Epik. Yarışmaya katılmıyoruz.

1980: Ajda Pekkan ve Petrol. 19 ülke arasında sondan beşinciyiz.

1981: Modern Folk Üçlüsü ve Ayşegül Aldinç ile katılıyoruz. On sekizinciyiz.
1982: Neco, 'Hani' şarkısı ile katılıyor. 18 ülke arasında sondan dördüncüyüz.

1983: Çetin Alp 'Opera' isimli parçasıyla katıldığı yarışmada puan alamadı.

1984: Beş Yıl Önce On yıl Sonra, Halay ile yarışıyor. 37 puan alarak sıralamada on ikinci sıraya yerleşiyoruz.

1985: Mazhar-Fuat-Özkan ve Diday Diday... On dördüncülük.

1986: Klips ve Onlar, Halley'le dokuzuncu.

1987: Belçika'da çöküş yaşanıyor. Seyyal Taner ve Grup Lokomotif, 'Şarkım Sevgim' diyor; ama alınan puan 'sıfır'.

1988: Mazhar-Fuat-Özkan (MFÖ) ile yeniden... Bu kez Sufi ile on beşincilik.

1989: Bana Bana sondan ikinci oluyor.

1990: Kayahan ve Gözlerinin Hapsindeyim. On yedincilik.

1991: İzel-Reyhan-Can, 'İki Dakika' diyor. On ikinci sırayı alıyoruz.

1992: Aylin Vatankoş, 'Yaz Bitti'yi seslendiriyor. On dokuzuncuyuz.

1993: Burak Aydos ile Esmer Yarim. 25 ülke arasında yirmi birinci oluyoruz.

1994: Katılmıyoruz.

1995: Arzu Ece ve Sev, on altıncı.

1996: Şebnem Paker, 'Beşinci Mevsim' isimli şarkıyla on ikinci oldu.

1997: Şebnem Paker'in seslendirdiği 'Dinle' parçasıyla Türkiye ilk defa Eurovision'da üçüncülük kazandı.

1998: Unutamazsın, on dördüncü oluyor.

1999: Tuba Önal ve Grup Mistik, 'Dön Artık' diyor. On altıncıyız.

2000: Pınar ve SOS'un 'Yorgunum Anla' şarkısı onuncu oluyor.

2001: Sedat Yüce, 'Sevgiliye Son' derken on birinci oluyor.

2002: Grup Safir ve Leylaklar, on altıncı.

2003: Sertab Erener, 'Everyway that I Can' ile birincilik koltuğuna oturuyor

2004: Athena Grubu 'For Real' parçasıyla 4. oldu.

2005: Gülseren “Rimi Rimi Ley”parçasıyla 13. oldu.

2006: Sibel Tüzün, “Süper Star” isimli parçayla 11. oldu.

2007: Kenan Doğulu, “Shake İt Up Şekerim”le 4.

2008: Mor ve Ötesi grubu “Deli” isimli parçasıyla 7. oldu.

2009: Hadise “Düm tek tek” ile ilk üçe girme hedefinde…

Derya YILDIZ