AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

[Meftun]

İnönü'nün hazırlattığı anayasaya göre egemenlik devredilebilir


Erdal İnönü'nün SHP genel başkanlığı döneminde hazırlanan anayasa taslağına, parti meclisi üyesi Deniz Baykal da onay vermiş.
Sivil anayasa konusunda yakın geçmişi mercek altına alan Zaman, ilginç ayrıntılara ulaştı. YÖK Başkanı Erdoğan Teziç ve CHP'nin yanı sıra Erdal İnönü'nün başında bulunduğu Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) de anayasa taslağı hazırlamış.


İlgili Haberler


İnönü'nün anayasa taslağındaki bazı çarpıcı öneriler


1991'de yapılan çalışmaya 'SHP Parti Meclisi üyesi' sıfatıyla Deniz Baykal da katkı sağlamış. Çarpıcı taleplerin yer aldığı taslakta, egemenliğin Avrupa Birliği'ne devredilebileceği kaydediliyor. 6. maddede milletlerarası topluluk veya kuruluşlara katılma durumunda egemenliğin bu kuruluşların yetkili organları eliyle kullanılabileceği belirtiliyor. Diğer bir değişiklik yükseköğretimle ilgili. Üniversitelere özerklik isteyen SHP, YÖK'ü lağvediyor. Taslakta, 1982 Anayasası'nın başlangıç kısmının da kaldırılması öngörülüyor. Değiştirilemez nitelikteki maddelerde bazı tadilatlar yapılıyor. İkinci maddede yer alan 'toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı' ifadeleri çıkarılıyor. Yine değiştirilmesi teklif dahi edilemeyen, 'Devletin dili Türkçedir' hükmü, 'Resmi dil Türkçedir' şeklinde düzenleniyor.

SHP, 1991'deki milletvekili seçimlerinden önce kapsamlı bir taslak hazırladı. 23 Nisan 1991'de SHP Parti Meclisi'nde kabul edilen taslak, 1993'te TBMM Başkanlığı'na sunuldu. SHP'nin anayasasında şimdi tartışma konusu olan birçok maddeyle ilgili köklü değişiklik önerileri yer alıyor. 1982 Anayasası'nın başlangıç kısmı kaldırılarak, yerine toplumsal uzlaşmayı ve demokrasi inancını vurgulayan kısa bir bölüm öneriliyor. Anayasa'nın değiştirilemez nitelikteki maddelerinde de bazı değişiklikler yapılıyor. 1982 Anayasası'nın devleti birey karşısında yücelten ve kutsayan anlayışına karşılık, SHP'nin çağdaş anayasaların bireyi devlete ve tüm baskılara karşı koruyan yaklaşımının benimsediğinin altı çiziliyor.

Taslağın egemenliğe ilişkin 6. maddesinde milletlerarası topluluk veya kuruluşlara katılma durumunda egemenliğin eşit şartlar altında bu topluluk veya kuruluşların yetkili organları eliyle kullanılabileceği belirtiliyor. Çağdaş gelişmelerin egemenliğin kullanımı alanında yeni düzenlemeleri zorunlu kıldığı belirtilen taslakta bu değişikliğin gerekçesi şöyle açıklanıyor: "Avrupa topluluklarına üyelik milletler üstü bir hukuk düzeninin de kabulü anlamına gelmektedir. Bu ise üye devletlerde egemenliğin kullanılmasının belirli ölçülerde sınırlanması, hatta topluluk organlarına devri sonucunu doğurmaktadır."

'Toplumda 1982 Anayasası'nı değiştirme özlemi var'

16 yıl önce hazırlanan SHP'nin anayasa taslağının sunuş yazısında 1982 Anayasası'nın değişme zamanının geldiği belirtilerek, "Üzerinden henüz on yıl geçmeden, hazırlayıcıları tarafından bile eleştirilen 1982 Anayasası'nın bütünüyle değişmesi doğrultusunda toplumsal bir görüş birliği oluşmuştur." deniyor. Anayasaların belli bir süre geçtikten sonra toplumun beklentilerini karşılayamadığı ve toplumun gerisinde kaldığı vurgulanan taslakta, olağanüstü bir dönemin ürünü olan 1982 Anayasası'nı değiştirme özleminin daha yoğun bir şekilde yaşandığı ifade ediliyor.

AK Parti'nin anayasa girişimini engellemek amacıyla Meclis'in yeni bir anayasa yapamayacağı iddiaları gündeme getirilirken, SHP'nin taslağında, "Demokratik seçimler sonucu oluşacak yeni TBMM, ülkemizi hazırlanışı, içeriği ve sunuluşu tümüyle demokrasi gereklerine uygun yeni bir anayasaya kavuşturmalıdır." denilerek yeni anayasayı yapma yetkisinin Meclis'e ait olduğu vurgulanıyor.

Anayasanın başlangıç bölümü 'sakıncalar'dan arındırılıyor

AK Parti'nin talebiyle Prof. Dr. Ergun Özbudun başkanlığındaki bilim heyeti tarafından hazırlanan taslakta en çok 1982 Anayasası'nın başlangıç kısmının değiştirilmesi eleştiri konusu olmuştu. SHP'nin taslağında da benzer gerekçelere dayanılarak başlangıç bölümünün değiştirildiği görülüyor. Anayasa'nın 2. maddesiyle başlangıç bölümüne yapılan göndermenin birtakım sakıncalara sebep olduğu belirtilerek şu ifadelere yer veriliyor: "Bu sakıncaların, başlangıç metni değiştirilerek ve toplumsal uzlaşmayı ve demokrasi inancını vurgulayan kısa bir başlangıç yazılarak giderilmesi düşünülmüştür."

AK Parti'nin seçmeli din dersi teklifi farklı bir şekilde SHP'nin taslağında da yer alıyor. 'Din ve vicdan özgürlüğü maddesinde' yapılan değişiklikle zorunlu din dersi kaldırılırken din eğitiminin ancak kişilerin kendilerinin, küçüklerin ise yasal temsilcilerinin istemine bağlı olarak verilmesi öngörülüyor. Taslakta, 1982 Anayasası'nın siyasi parti kurma ve üye olma alanında getirdiği haksız kısıtlamaların kaldırılarak bu alanda çoğulcu demokrasilere uygun düzenlemelerin önünün açıldığı belirtiliyor. Sendika ve meslek örgütleri yöneticileri ile üniversite öğretim üyeleri ve öğrencilerinin siyasi partilerde görev almalarıyla ilgili yasaklar da kaldırılıyor.

Üniversitelere akademik, idari ve mali özerklik tanınmasına ilişkin değişiklikler getirilirken, YÖK sisteminin kaldırılması öngörülüyor. Üniversitelerin kendi içlerinden seçtikleri organlar aracılığıyla yönetilmesine imkan sağlanıyor. Üniversiteler arası eşgüdümü sağlamak amacıyla YÖK'ten farklı bir Yüksek Öğretim ve Eğitim Kurumu'nun oluşturulması teklif ediliyor.


Anayasa taslağındaki bazı öneriler

• Devleti kutsayan 1982 Anayasası yerine bireyi baskılardan koruyan yeni bir anayasa yapılsın.

• 1982 Anayasası'nın başlangıç kısmı değiştirilsin, sakınca yaratmayacak yeni bir başlangıç yazılsın.

• Anayasa'nın değiştirilemez 2. maddesindeki bazı ifadeler çıkarılsın.

• "Devletin dili Türkçedir" ifadesi "Resmi dil Türkçedir" şeklinde değiştirilsin

.

• Egemenliğin AB organlarına devredilmesine imkan veren değişiklikler yapılsın

.

• Zorunlu din dersi kaldırılsın, din eğitimi velilerin isteğine bırakılsın.

• Cumhurbaşkanının üniversitelere ve yargıya atama yapma yetkileri kaldırılsın

.

• YÖK kaldırılsın, bütün üniversitelere özerklik tanınsın.

• Üniversite öğretim üyeleri ve öğrencileri siyasi partilere üye olabilsin

.

• Devlet Denetleme Kurulu kaldırılsın.

• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu kaldırılsın.

• Askerî Yüksek İdare Mahkemesi kaldırılsın.

Murat Aydın/ZAMAN

[Yâren]

evet bende incelemiştim bu yazıyı.. inanılır gibi değil