AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

Nizar Kabbani'nin "Gazaba Uğramış Şiirler"i istibdata, baskılara, diktatörlere karşı şiirlerden oluşuyor!


Yirminci yüzyılın ikinci yarısı dünyadaki hemen hemen her şeyi değiştirdiği gibi şiiri de değiştirdi. Bu Türkiye’de de böyleydi, Batı’da da ve tabiî ki Doğu’da da… Şimdi bu konuda bir nutuk çekecek değilim ama Nizar Kabbani’nin adı anılacağı zaman Arap şiirinin taşlarını yerinden oynattığını belirterek başlamakta fayda var.
Genişletilmiş yeni baskısı
Kabbani’nin şiirlerinin toplandığı kitap geçtiğimiz günlerde İz Yayıncılık’tan piyasaya çıktı, “Gazaba Uğramış Şiirler ve Diğerleri”. Yeni bir kitap değil, daha önce yayınlanmış ama artık piyasada bulunmayan iki farklı kitabı bir araya getirdi bu çalışma. Eski baskılara yetişemeyen bizim gibileri için de büyük bir güzellik oldu.




Kitabın en dikkat çekici özelliği, içindeki şiirlerin belli bir konuda olmaktan ziyade, Kabbani’nin şiir serüveninin her döneminden birer parça bulundurması. Sözgelimi Kabbani’nin ilk zamanlarda yazdığı ve kadın imgesini odak noktasına koyduğu şiirler de, Arap milletinin geldiği durumu ve bozgunu anlatan şiirler de aynı kitapta yer alıyor. Sonrasında ise şiirindeki bu duruma açıklık getiren deneme yazıları bulunuyor kitapta.


Siyasal şiir de neymiş?


Bunlardan en dikkat çekeni, “Siyasal Şiir ve Ben” isimli, 1992 yılına ait bir makale. Kabbani’nin kendi şiiriyle yüzleşmesini konu alan bu makale, bir nevi özeleştiri mahiyetinde. Yıllarca Beyrut için, Şam için, Filistin ve Cezayir için şiirler yazmış olan Kabbani, geriye dönüp baktığında kendi şiirleri içerisinde bunların nasıl bir yer tuttuğundan bahsediyor.


“Belli bir bozgun yaşamışız”

Özellikle 1967 Arap-İsrail savaşı, Ortadoğu halkının hayata bakışını kökünden değiştirdi. Kaybedilen bu savaş sonrası bir yenilmişlik hissi her alanda etkisini gösterdi. Bunun yanında Ortadoğu ülkelerinin başlarında bulunan kukla hükümetlerin baskısı, halkı hor görmesi ve halkın değerlerinden olabildiğince uzak olması da halkın bunalması için ayrıca bir sebepti. Yaşanan bütün bu bozgunlar da Kabbani’nin şiirlerinde farklı şekillerde yer ediyor, şu dizeler buna bir örnek olabilir:
“Arabî çağı çaldılar bizden / Kur’an’ın ilk nüshasını sattılar / Ali’nin gözlerindeki hüznü sattılar / Ey Selâhaddin, seni ve bizi toptan sattılar / Açık artırmada”
Kabbani’nin şiirinden payını alan en önemli kesim ise yöneticiler kuşkusuz. Bugün bile çoğunluğu ülkelerinin yönetiminde bulunan diktatörleri yazdığı şiirlerle eleştiren Kabbani, bu şiirleri, 1985’te Irak’ta bir şiir festivalinde Saddam Hüseyin’i eleştiren bir şiirini okuduğu zamanki kadar, cesurca yazıyordu. Zaten Beyrut’ta bir saldırıda kaybettiği eşinin ölümünden sorumlu tuttuğu Arap diktatörlerine, başka ne tür duygular besleyebilirdi ki?
Diğer yandan bu diktatörler ülkelerini, şimdi de olduğu gibi, kendi malı sayarak halka üstünlük gösterileri yapıyordu. Zenginliği ve petrolü; kendi mutlulukları, çevreleri ve aileleri için kullanıyordu, halkın içinde bulunduğu zor durumlara rağmen. Bir başka şiirinde de bu duruma şöyle sitem eder Kabbani:
“Satın alır petrol Marbella'da bin ortağı / Satın alır Paris'in yarısını / Nice'teki güneşin ve gövdelerin yarısını satın alır / Allah'ın denizlerinde bin yat satın alır / Ama / Güneyi kurtarmak için bir kılıç satın alamaz...”
Ama bana göre diktatörleri tasvir eden en önemli şiiri “Horoz”dur Kabbani’nin.

Kabbani ile tanışma: Horoz
Aslında konunun farklı bir tarafına değineceğim şimdi, Kabbani’yi tanımama vesile olan “Horoz” adlı şiir benim için ayrıca önemlidir. Geçtiğimiz yıllarda Dünyabizim’in Genel Yayın Yönetmenini ve öğrencilerini ziyarete gitmiştim bir arkadaşımla beraber. Orada Asım Gültekin, arkadaşlardan birine bir kitap verdi ve bir şiiri okumasını rica etti. Arkadaşımız okumaya başladı ama ben ne şairin, ne de şiirin ismini bilmiyordum.
Tüm diktatörler birbirini andırır. Bu şiiri dinledikçe bir yandan sinir ve üzüntü, diğer yandan muzip bir hal belirdi üzerimde. Kimin için yazıldığını merak ettim bu şiirin. Asım ağabey açıkladı; bu şiir, dünyadaki tüm diktatörlere ithafen yazılmıştır! Sonra öğrendim ki Nizar Kabbani’nin “Horoz” adlı şiiriydi bu. Yayımlanmış Nizar Kabbani kitaplarını inceledim ama rastlayamadım bu şiire. Onu ararken, bir yandan da diğer şiirlerini keşfediyor ve seviyordum bu güzel şairi.
Sonunda bu yeni yayınlanan kitapta yer aldı “Horoz” şiiri. Ve ben de tekrar tekrar okuyarak, bir diktatörün nasıl da yerinde tanımlandığını gördüm bir kez daha.

Artık yeni kitaplar da bekliyoruz
Kitabın başında yer alan “Nizar Kabbani ve Şiiri” başlıklı yazıda değinildiği gibi kırk civarında kitabı yayınlanmış Kabbani’nin. Türkçede ise yedi tane kitabını görebildik henüz, ki bunların iki tanesine hiçbir şekilde ulaşamıyoruz hâlâ. Aylar öncesinde İz Yayıncılık’ın bu çalışmasını öğrendiğimde duyduğum heyecan hâlâ devam ediyor, belki bu bir milat olur da Kabbani’nin diğer kitaplarını da kendi dilimizde okuyabiliriz…

İsmail Kaplan “şiir, diktatörleri devirecek” diyerek yazdı.

dunyabizim.com