10-31-2010, 05:55 | #1 |
Surre Alayı (Surre-i Hümâyûn Alayı)
Osmanli pâdisâhlarinin her yil hac mevsiminde Haremeyn-i serîfeyn ahâlisine, zâhidlere, mukaddes yerlerin ve hac yollarinin emniyetini saglayan Mekke seriflerine ve Hicaz bölgesinde yasayanlara gönderdikleri para ve degerli esyâlara surre; bunlari götüren topluluga da surre alayi denirdi. Bilinen ilk surre alaylari, Abbâsiler devrinde (750-1258) gönderildi. Eyyûbiler (1174-1250) ve Memlukler (1250-1517), bu güzel âdeti devam ettirdiler. Herseyin en güzelini Haremeyn-i serifeyne lâyik gören Osmanlilar da, surre alaylarinin en güzellerini gönderdiler. Osmanli Devletinde bilinen ilk surre alayi, Yildirim Bâyezîd Han tarafindan Edirne'den gönderildi. Gönderilen hediyeler arasinda 80.000 altin para da vardi. Çelebi Sultan Mehmed Han, Sultan Ikinci Murâd Han ve Fâtih Sultan Mehmed Han zamâninda artarak devam etti. Yavuz Sultan Selim Hanin Halife-i Müslimîn olmasindan sonra daha da sistemlestirildi. Bu hizmet devletin yikilisina kadar en zor sartlarda bile devam ettirildi. Surre-i hümâyûn, Haremeyn evkafi nâziri olan dârüsseâde agalarinin sorumlulugu altinda hazirlanirdi. Gönderilecek para ve esyâlarin listesini gösteren surre-i hümâyun defterlerini dârüsseâde agasinin yazicisi ve haremeyn müfettisi müherlerdi. Daha sonra defterdâr tarafindan imzâlanan defterlere nisanci tugra çekerdi. Bundan sonra Pâdisâhin Mekke Emîrine hitâben yazdirdigi nâme-i hümâyûn, kizlaragasi tarafindan surre emînine teslim edilirdi. Bu esnâda Kur'ân-i kerîm ve na'tlar okunur, kurbanlar kesilir, buhûrdânlar yakilir, tekbir getirilir, duâlar edilirdi. Receb ayinin on ikisinde Üsküdar'a geçirilen surre alayi halkin coskun sevgi gösterileri arasinda yeni hediye katarlari ve haci adaylarinin da istirâki ile Hicaz'a dogru yoluna devam ederdi. Yol üzerinde bulunan beylerbeyi ve sancakbeyleri surrenin emniyetini temin etmekle mükelleftiler. Surre alayi Haremeyn'e dogru ilerlerken, geçtigi yerlerde ihtisamli merâsimler yapilir, surre hediyeleri yüklü yeni yeni katarlarla birlikte haci adaylari da katilirdi. Surre-i hümâyunla gönderilen paralar, Harameyn'in masraflarina sarf edilirdi. Surre-i hümâyûnda paralar disinda gönderilen ve nâdir bulunan kiymetli halilar, seccâdeler, murassa avîzeler, samdanlar, paha biçilmez mushaf-i serifler, levhalar, pusideler (örtüler), gümüs perde halkalari, okkalarla buhurlar, elbiseler, Mekke Emîrine mahsus sirmali ve islemeli kaftan, mücevherli kiliç, inciden tesbih ve daha pekçok kiymetli hediyeyse, Mekke ve Medîne'deki mübârek makâmlara, seyyidlere, serîflere, fakirlere, zâhidlere hediye edilirdi. Gönderilen hediyeyi alanlar, kendilerine göre, keselere zemzem, hurma gibi hediyeler koyarak surre ile geri gönderir, karsilikli hediyelesirlerdi. Bu arada Kahire'den gönderilen surre alayinda yer alan yeni Kâbe örtüsü merâsimle eskisiyle degistirilirdi. Mekke Emîri eski Kâbe örtüsünü Istanbul'a gönderirdi. Bu Kâbe örtülerinden Istanbul'da pekçok câmide bulunmaktadir. Surre alaylari, 1864 yilina kadar kara, bu târihten 1908'e kadar deniz, daha sonra da demiryoluyla gönderildi. Surre alaylarinin sonuncusu 1915 yilinda gönderildi. Daha sonra Mekke Emirinin isyâni (1916) ve topraklarin elden çikmasi sebebiyle gönderilen surre alaylari yerine ulasamadi. Kabe'ye yapilan bu görkemli yolculuklar için düzenlenen ugurlama törenlerinden bazilarinin orjinal görüntüleri Milli Saraylar Daire Baskanligi tarafindan yayimlandi.
Konu Hüdaverdi tarafından (10-31-2010 Saat 06:04 ) değiştirilmiştir.. |
|
|
Sayfayı E-Mail olarak gönder |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|