iyibilgi Ankara
Artık çok yazdık. Teferruatla uğraşmayalım, maddelendirelim.
1) Avrupa, Rusya gazına boğazına kadar bağımlı olduğu, önümüzdeki yılllarda da-alternatif bulunmazsa-alnına kadar batacağı için, yeni enerji arıyor.
2) ABD’de bunu, hem AB üzerindeki Rusya baskısını hafifletmek hem de Kafkaslar’daki hakimiyetini genişletmek için destekliyor.
3) Bu bölgedeki enerji kaynağı olan ülkeler ise hem bir yandan geçimlerini, zenginleşmelerini sağlayacak ürünlerini satmak istiyor, öte yandan da büyük ülkelerle arasını bozmak istemiyor.
4) Tüm bu dengeleri aynı anda olmasa bile azami karşılayacak proje ise Nabucco.
5) Yani doğunun enerjisini batıya götürecek hat.
6) Ancak mesele tabii ki bu kadar basit değil. Zaten olsa, şimdiye gerçekleşirdi.
7) Hem rakip cepheler ve hem de aynı cephede gözüken ülkeler sürekli sorun çıkarıyor.
8) Doğal olarak Nabucco’dan en huzursuzlanan ülke Rusya. O da bunun için, alternatif olarak Güney Akım Projesini geliştirdi.
9) Rusya’dan çıkan enerji Karadeniz üzerinden Avrupa’ya gidecek. Gidecek ama Avrupa mantığı açısından değişen birşey yok. Yine vana Kremlin’in elinde olacak.
10) Yine de Rusya bu projeyi hararetli biçimde destekliyor ve kimi Avrupa ülkeleri de buna destek veriyor.
11) Ek olarak Nabucco’ya yine Avrupa’dan gelen bazı itirazlar var. Mesela yeterli gaz miktarının sağlanamayacağı gibi. Yani kapasite sorunu.
Şu anki durumun “çok kaba” özeti bu. Zaten iyibilgi bunları detaylarıyla okurlarına sıkça yansıttı. Görüldüğü gibi mesele sadece bir enerji yolu meselesi değil. Hem de hiç. Aynı zamanda ciddi küresel denklemleri ve bölgesel politik stratejileri besliyor.
Tüm bunların ortasında da Türkiye duruyor. Yani kilit ülkelerden biri, belki de birincisi. Yukarıda Rusya, Doğu’da kardeş ülkeler ve diğerleri Batı’da hem AB hem ABD. Ortada ise enerji!
Ve bunların hepsinin kendine göre ayrı ayrı ürettikleri senaryolar ve planların hem çakışması hem de çatışması.
Ankara bu işin içinden nasıl çıkabilir? Soru bu. İşte akla gelen yollardan, biri de bizim “Bukelamun Operasyonu” (çünkü herşeye uyumlu) bakışı. Peki bu ne? Onu da maddelendirelim.
a) Nabucco’ya ilişkin kapasite sorunu hala ortada duruyor. Bunun tedavi edilmesi lazım.
b) Kafkaslar’da gaz tedarikçisi ülke sayısı belli. Yetmeyebilir. Ama bunların dışında bir büyük ülke daha var. (Dünyanın en büyük 3’üncü gaz rezervine sahip.)
c) O ülke İran.
d) Ama Tahran, ABD ve onun yüzünden AB tarafından Nabucco’dan uzak tutuluyor. Esasen mantıklı. Çünkü Batı enerji kaynaklarının bir kısmının da olsa Tahran’ın elinde bulunması kabul edilebilir mi?
e) Edilebilir! Ama hemen değil. Ne zaman? Nabucco’nun hayata geçeceği süre zaten belli. O zamana kadar ciddi bir değişiklik olabilir.
f) Yani ABD ile İran’ın arası yumuşayabilir! Bu mümkün mü? Çok mümkün. Orta vadeli bir beklenti olsa da ilk işaret Haziran’da gelebilir.
g) Neden? Çünkü İran’da seçimler var.
h) İran’ın Nabucco’ya dahil olması sadece enerjiye ilişkin teknik sorunları temizlemekle kalmaz, politik dengeler açısından da büyük ama çok büyük kazanç olur.
i) Başka?.. Başkası var ve bu daha sürprizli.
j) Türkiye, Güney Akım’a katılabilir!
k) Yani Rusya projesine.
l) Her ikisine de.
m) Böylece Nabucco yüzünden doğan siyasi gerginlik hem telafi edilir hem de Rusya ile yine enerji üzerinden ayrı bir ortaklık daha kurulur.
n) Rusya buna ne der? Büyük ihtimal evet. ABD ne der? Orası biraz karışık ama Nabucco denklemi kurulursa anlayış gösterecektir.
o) Ayrıca Avrupa’da her iki projeye de oynayan kesimleri de bloke eder.
p) Peki bu ne zaman? Bunun zamanı için erken ama Başbakan’ın Rusya ziyaretine ardından da “olası” İran ziyaretine bakmak lazım