Süleyman Paşa zebidin fethi
Enfal.de.comdan alıntıdır

Mısırın ilhakıyla Osmanlıyı kabul eden Zebid hâkimi Barsbay'in ölümüyle yerine geçen Nâhuda Ahmed, Osmanli hâkimiyetini tanımaz Hadım Süleyman Paşanın davetlerini reddeder ve " Biz memleketi kılıcımızla feth ettik.almak isteyen varsa gelsin kılıcı ile alsın" der. anlasma yapılır. Nâhuda Ahmed her yıl l.000.000 akça şartıyla Zebid Beyligi'nde kalacaktır.*

Nâhuda' Osmanlı hâkimiyetine girmiştir Süleyman Aga, tarafından hil'at, sancak ve berat verilerek geri dönülür Nâhuda Ahmed,antlaşmayı bozup Aden kalesini alacağını söyler. Süleyman Paşa, donanmasını Salif iskelesine çikarir. Nâhuda Türk, Arab ve Habeşlilerden meydana gelen ordusuyla yenilerek Zebid'e çekilir. Hadım Süleyman Paşa 24 Subat l539'da Zebid'e girer. Nâhuda'yı Divan-i Âlî'de idam ettirir. 6 Mart l539 Cuma günü Padişah adına hutbe okutturularak Zebid vilayeti Osmanlı topraklarına ilhak edilir*

Açe sultanlığı
Enfal.de.comdan alıntıdır

Seydi Ali Reis'ten sonra süveyş kaptanlığına Kurdoğlu Hızır Reis getirilmişti. Portekizliler, Hind adalarını ele geçiriyordu ada devletlerinden en güçlüsü Açe islâm Devletiydi Sumatra ve Malaka yarımadasında hüküm sürüyordu. Açe hükümdarı Sultan Alaeddin, Osmanlı Devleti'nden yardım istemiş istanbul'a elçi göndermisti.

Elçinin gelişi, Sultan Süleymanın Sigetvar seferine tesadüf etmiştir . Osmanlı Devleti, Süveyş'teki donanma ile yardıma karar verir. yirmiden fazla gemi ile Süveyş kaptani Kurdoglu Hızır Reis yardıma memur edilir. denize açılmak üzere iken Yemen'de ayaklanma olur. Zeydî imamı Mutahhar isyan ederek San'a ile Yemeni ele geçirir Kurdoğlu Hızır Bey, Yemen serdarı Sinan Paşayı Yemen'deki isyana görevlendirdiğinden Açe seferi yarım kalır Açe Devleti'ne gönderilmesi gereken levazimatlar top dökebilen san'atkârlar ve iki gemi Açe Islâm Devleti'nin hizmetine girerler

*******

Kanuni dönemi Hint deniz seferlerinin sonuçları*
Enfal.de.comdan alıntıdır

Osmanlıların, XVI. asırdaki uzak denizlerdeki faaliyetleri,portekiz hâkimiyetine büyük bir engeldir seferler sonucu baharat ticareti canlanmış Kızıldeniz limanları, Portekizden kurtulmuşlardır . Bu da Osmanlilarin Kizildeniz ve Basraya hâkim oldukları l540 tan itibaren başlamıştır.*
Basra ve Kizildeniz kervanları Akdeniz ticaretini canlandırmış, Haleb, Trablus şam, iskenderiye Kahire liman ve şehirleri gelişmiştir Portekiz baharat ticareti gerilemiş, Osmanlı gümrüklerinde büyük artışlar meydana gelmiştir. Sumatra'daki Açe Sultanlığından baharatlar Kızıldeniz'e akmıştır

Preveze Zaferi*
http://www.enfal.de/otarih48.htm

Barbaros Paşa venedikden döndükten sonra Kanunî Boğdan seferi için hazirlanır Preveze zaferinde Osmanlılar, karada ve denizde üç ciddi harekât başlatmıştı Hayreddin Pasa ikinci adalar seferine Mısır valisi Hadım Süleyman Paşa Hind seferine Kanunî, ordu-yu humâyunla Boğdan'a yürüyordu. Ayrı ve çok uzak sahalarda icrâ edilen büyük teşebbüsler, Osmanlının iktisadî ve askerî gücünün büyüklüğünü gösterir.

l538 de Kanunî, Barbaros Hayreddin Paşa'ya denize açılmasını emreder. Andrea Doria'nin Girit'e geldigi haberini alan Barbaros, 40 gemi ile*
Akdeniz'e açılır. Kendisine 3.000 yeniçeri ile deniz ulemasından bazı sancakbeyleri katılmıştı*
Ege Denizi'nin kontrolünde çok önemli olan Girit, Venediklilerdeydi Barbaros Ege fetihlerinden sonra Girid'e asker çıkarır. Ve Preveze'ye yönelerek buradan ayrılır Doria ise Korfu'ya çekilmıştir

Barbaros'un Ege ve Akdeniz'deki faaliyetleri, şarlken'i ve Papa yı Osmanlıların aleyhindeki çalışmalarına hız vermiştir Venedik Alman, ispanyol, Portekiz, Malta, Ceneviz ve Papalık gemileri birleşmiştir öyle bir donanma toplanmıştı ki, tarih, sâhid olmamıştır . düşmanın durumunu öğrenen Barbaros, Preveze'ye dogru hareket eder.*

Emrinde l22 gemi vardi. Doria'nın idaresindeki Haçli gemisi ise 302 idi. l62'si kadırga idi. gemilerde 2500 top ve 60.000 asker vardı. Osmanlı donanması düşmana nazaran üçte birdi Osmanlı donanmasında 8.000 cenkçi müttefik gemisinde altmis bin asker vardı.Haçlı reisleri, kudretlerinden azametlerinden ve zaferden emindiler galibiyet ve başarı meyvelerini savaş başlamadan önce paylaşmışlardı.*

Avrupa'lı yazarlar, preveze savaşını küçümsemişlerdir Doriayı düştüğü durumdan kurtarmak istemişlerdir .Osmanlıların denizlerde prestij kazandıklarını söyleyen Renzo Sertoli başarıyı anlatırken "Türklerin stratejik ve taktik zaferi, denizlerdeki prestijini artırmıştı. Süleyman, adam seçme kabiliyetiyle Osmanli sultanlarının ihmal ettikleri denizlerde prestij kazanmasını bilmişti" der.

Boğdan seferinden dönen Kanunî, Barbaros'un zafer haberini Divan-i Humâyûnda zafernâmeyle okutturmuş ülkenin her tarafina duyurarak şenlik ve dualarla kutlanmasini emretmiştir.*

Preveze'den kaçmak, ispanyollara otuz yıllık bir mahcubiyet, ağır zararlar ve deniz yenilgilerine mal olmuştu. Akdeniz egemenliğini kazanacakken şarlken Andrea Doria vasıtasiyla rezil bir halde akdenizi Türklere bırakmıştı. aynı rezilligi Cezayir'de Cerbe muharebesindede görmüştü.

Preveze ispanyol armadası için, utanç günü oldu. kaçışın tepkileri yıllarca ve asırlarca görüldü.
Kardinal Guglielmotti, Preveze muharebesini şöyle özetlemişti: O ana kadar denizlerde korkak ve ümitsiz bulunan Türkler, başarının kusurlu taraflarını başkalarına yüklemeyi asla düşünmediler. Bundan sonra biz, Hiristiyan filoları Türklerin önünden daima kaçacaktık .

Preveze zaferinden sonra, Hersekin kıyısı Nova 24 Agustos l539'da ele geçirilir. Haçlı ittifakından ayrılan Venedikliler, Osmanlılara yanaşırlar. Kanunî tarafindan kabul edilmezler imzalanan antlaşma sonucunda Mora'daki Malvasia ve Napoli Osmanlılara terkedildi. Dalmaçya ve Ege'de Osmanlı hâkimiyeti tanındı. Venedikliler, 300.000 altin vermeyi kabul ettiler.

Fransa'ya Ikinci Yardim Seferi*
Trablusgarb kuşatması
http://www.enfal.de/otarih48.htm

l55l de 90 kadırgalık Osmanlı donanması, Sinan Paşa idaresinde Turgud Reis ile birleşerek Trablusgarb'a hareket eder. Buranın, Maltadaki Saint Jean sövalyelerinde bulunması Müslüman halkın mücadelesine sebep olmus, müslümanlar Kanunîden yardim istemislerdir Kanunî, Enderûn agalarindan Muradı göndermiştir. Sinan Pasa, Trablusgarbı Murat Aga ile kuşatır. şehir teslim olunca idaresi Murad'a verilir Turgut Reis ise Karlieli Sancakbeyligine getirilir

Osmanlı donanması l552 de Kaptan-ı Derya Sinan Paşa komutasında Fransa Kralı Henri'nin, şarlken ile aralarındaki düşmanlıktan ikinci defa Fransa'ya yardıma gidiyordu.sefere Karlieli sancakbeyi Turgud Reis ve Fransada üç gemi ile katılmıştı Turgud Reis, Sicilyayı vurmakla memur edilmişti. Andrea Doria'nin Napoliye geçmesiyle Ponza adalarında pusu kurulur.Doria yenilerek kaçar. 5 Agustos l552'de Doria'nin 7 gemisi zaptedilir.

Trablusgarbın alınması ile Osmanlılar Doğu ve Orta Akdeniz'e kesin olarak yerleşmişlerdir Trablusgarbın, Osmanli idaresine geçmesinden Malta'daki Saint Jean sövalyeleri rahatsız olmuş Papa'nın teşvikleriyle ispanya, Papalık, Cenova, Floransa, gibi Akdeniz'Hiristiyan devletleri haçlı ittifakı kurmuşlardır .fransızlar ve Venedikliler,ittifakı gizlice destekliyorlardı.

*******

Malta Kuşatması
Enfal.de.comdan alıntıdır

Malta Adası, Şarlken tarafindan Saint Jean şövalyelerindeydi şövalyeler, korsanlık faaliyetleriyle Türk gemilerini vuruyor Osmanlı ticaretine zarar verip savaşıyorlardı

Yıllarca "ahali-i Islâm-i nüsret encâma zarar ve haşaretten hâli olmayan" Maltaya sefer kararı alınır
Malta seferine Kızılahmedlü Mustafa Paşa serdar tayin edilir Donanma Cerbe fatihi Kaptan-i derya Piyâle Paşa'nın emrine verilir. Turgud Reis Piyâle Paşa'ya yardımda bulunur*

Saint Helen kalesi on yedi günde 24 Haziran l565 te alınır Malta muhasara edilir. şiddetli çarpismalar, Osmanli ordusunda büyük zayiatlara yol açar. Sicilya genel valisinin Ispanya, Fransa ve Papa'nin 72 kadirga on bin askerle yardıma gelmesi ve deniz mevsiminin geçmesiyle kalenin alınamayacağı anlasilarak kusatmaya son verilir.*

Turgut gibi büyük bir denizci ile 20.000 askerin şehadetine mal olan kuşatma kaldırılır muvaffakiyetsizlik üzerine Malta seferi için Serdar tayin edilen Mustafa Paşa vezirlikten azl olunur.

*******

Sakız Adası'nın fethi
Enfal.de.comdan alıntıdır

Piyâle Paşa, adadaki büyük kiliseyi câmi haline getirir. Ceneviz, Ege'deki son kolonisini kaybetmiştir Türkleri Rumlar sevinçle karşılamıştır.Sakız Adası da diğer komşu adalar gibi Osmanlı hâkimiyetinin sağladığı müsamaha hoşgörü ve huzurdan sonuna dek faydalanmıştır.

Sakız Adasının fethiyle Kanunî, "eyü tedarük olunmuş" diyerek memnuniyetini izhar etmistir Sakız'ın bir sancak halinde Kaptanpaşa eyâletine ilhakı uygun görülmüş sancakbeyligine Kırşehir Beyi Gazanfer Bey tevcih olunmuştur Sakızın gelirleri ile nüfusu tesbit edilmiş Sakızın ileri gelenleri Istanbul'a gönderilmiştir

Gürcü seferi

Tahmasbın, harekete geçmesiyle Kanunî Diyarbekir'e gelir. iki devlet arasinda bulunan Gürcistan'in iranlilar'a yanaşarak iki yüzlü hareketleri ve sınır tecavüzlerinden dolayı işin sağlam bir sonuca bağlanması gerekiyordu.

Gürcüler, Livane Artvin sancağına girip ispir'e dayanmışlardı.Padişah, Diyarbekirde III. Vezir Ahmed Paşa başbuğluğunda Erzurum,Karaman, Dulkadir ve Rum Beylerbeyileri ile Sancakbeylerini yeniçeri Kethüdalarını, gürcü seferiyle görevlendirir

Gürcü Atabeyi Keyhüsrev'in merkezi Tortuma yürüyen Ahmed Paşa, ll Eylül l549 'da burayı kuşatır. Corci Aga teslimi reddettigi için savasa giriilir. Toplarla dövülen kale surları yıkılıp tortum feth olunur. Ahmed Paşa, Tortum Çayını ele geçirir. Fethedilen yerlere dört sancak itibar edilir
ikinci iran seferinde Hakkari'yi içine alan Van eyâleti kuruldu Atabeglerin yurdu dört sancak haline getirildi Sirvan ülkesi Osmanlilar'ın yardımı ile bagimsizligini kazanmıştır*

Nahcivan Seferi*

Osmanlı orduları vandan çekilince Tahmasb, Sirvan'ı ele geçirdi Özbek hükümdarı Abdüllatif Han ile Şehzade Barak Han'ın Amuderya'yı geçip Horasan'a akin etmeleri üzerine Tahmasb, Kazvin'den Sultaniye yaylaklarına vararak hazırlıklara başlamıştı.*

Ubeyd Han oğlu Abdülaziz Han ölünce Özbek Hanları, ülkesi Buhara'yı ele geçirmek üzere dönmüşlerdi. ferahlayan şah, Tebriz'e ve Karabağa gelip. Sirvanşahlardan Derviş Mehmed Hanın ülkesi Seki'yi istila eder.Erzurum Beylerbeyliğine getirilen Van Beylerbeyi Iskender Pasa, Gürcü Atabeylerin elinde kalan son yerleri Ardanuç'u almış sancak merkezi haline getirmistir.*

İskender Pasa, Ardanuç'ta Akkoyunlulardan kalma eski bir câmii kalıntılarını onarttirarak, buraya bir boyahane ile 6l dükkân vakfetmiştir.sancak merkezi haline getirilen ardanuç kısa zamanda islâmlaşmıştır İskender Pasa'nin Ardanuç'u fethettiğini duyan Keyhüsrev,Tahmasb'dan yardım isteyince o da iskender Paşa üzerine yürür. kışın yaklaşması ile sonuç alamadan Karabağ'a döner.*

Tahmasb,ordusuyla Osmanlı topraklarını işgale başlar. İskender Paşa'yı sıkıştıran Tahmasb, Ahlat ve Van civarını yakıp yıkar. Ahlat'ı ele geçiren Şah, büyük bir katliam yaptırır. Erciş ve Bargiriyi de zapteden Safevîler Doğu Anadolu'da tahrip ve öldürme faaliyetlerine devam ederler.*

Kanunî Erdel harekatını durdurup, doğu seferine hazırlıklara başlar Kanunî, Rumeli askerini Sokollu Mehmed Paşa komutasında Anadolu'ya gönderir.Rüstem Paşa yeniçeri ve bölük halkıyla istanbul'dan hareket eder.

Kışı Haleb'de geçiren Kanunî, Diyarbekir divanında askerin Erzurum'da toplanmasını emreder Tahmasb pasif savunmasını sürdürür. Kanunî yetişmeden Hakkari, Gevaş, Van ve Adilcevaz taraflarını yağmalayıp yakıp yıktırır.*

Kars ovasinda gelen Kanunî, Tahmasbı savasa davet eder. Rafizîlik'ten ve halkin mallarini yagmalamaktan vazgeçmesini,bütün korkusu top ve tüfek ise bunlari birakabilecegini, savasmak için sadece kilicin yeterli olacagini bildirir Kanunî, mektubunda tahmasbı ulemanın verdiği fetvalarla Hz. Peygamberin şeriatına davet ediyordu.*

Kanunî, Nahçıvan'a ulaşır.çevrenin çöle dönmüş olduğunu görür. saray ve konakları yağmalar Tahmasb Osmanlının karşısına çıkmaktan çekinir Kanunî geri dönme kararı alır.Osmanlı kuvvetleri ile Safevîler arasinda çarpışmalar meydana gelir.Safevîler dağıtılır. Osmanli ordusu geri dönerek Beyazit'a gelir.*

Şahın mektubunu taşıyan elçiler Tahmasbın, Padişah, şarka on defa gelse bile karşısına çıkılmayacağını belirtiyor barış istiyordu. Osmanlılar 'ın cevabı ülkesinde oturup, fitneye fesada karışmaması idi. Kanunî, Safevîler'in kutsal saydıkları Erdebil ve Tebriz'i tehdidde bulunmuştu buda Safevîler'i korkutup telaşa düşürmüştü.*

Safevi düşmanlığının kaldırılması ve barış*
mütarekesini uygun karşılayan Kanunî, şahın elçisine baharda Osmanlı ordusunun harekete geçip Erdebil ve Tebriz'i tahrib edeceğini ispatlamış; Tahmasb'i barış hususunda harekete geçmeye mecbur birakmistir.

*******