AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

[Cihannur]

Sana basit bir soru sorayım Özgür Suriye. Mevcut parlamenter sistemimiz içinde iktidarda bulunan AK Parti, yürütmeye hâkim olan AK Parti, herhangi bir konuda yasa yapmaya ihtiyaç duyduğunda bunu yapabiliyor, istediği yasayı çıkarabiliyor mu? Evet, yapabiliyor. Bu durumu bir de başkanlık sistemine özelinde sorgulayalım. AK Partili bir başkan, herhangi bir yasaya ihtiyaç duyduğunda ihtiyaç duyduğu yasanın CHP ağırlığındaki bir meclis çoğunluğundan çıkmasını sağlayabilir mi? Bu sorunun cevabı da şudur: Normalde CHP ağırlığındaki meclis çoğunluğu, AK Partili başkanın istediği yasayı parlamentodan kolay kolay geçirmez. Yasayı geçirmeyi kabul ettiğinde ise onun karşılığında da AK Partili başkandan birtakım isteklerde bulunabilir. Bu durumda da AK Partili başkan, istediği yasayı ya da yasaları geçirmek için bazı tavizler vermek zorunda kalabilir.

Bu ne demektir biliyor musun? Attan inip eşeğe binmektir. Elindeki iktidarı hiç gereği yokken karşıt görüşündeki siyasi partinin ortaklığına açmaktır. Daha da kötüsü, ülkeni yönetim krizlerine müsait ortama getirmektir.

Parlamenter sistemde gerçekten iktidar olmak için tek seçimi, genel milletvekilliği seçimini kazanmak yeterlidir; ama başkanlık sisteminde gerçekten iktidar olmak için hem başkanlık seçiminin hem de milletvekilliği seçiminin ikisini birden kazanmak gerekir. Çünkü her iki seçimi de kazanamazsan yasama ve yürütmenin ikisinde birden hâkimiyetini kuramaz ve gerçek anlamda iktidar olamazsın.

[Cihannur]

İşin temelinden, felsefesinden başlayalım.

Parlamenter sistem nedir? Parlamenter sistem, yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirinden yumuşak biçimde ayrıldığı, yasamada çoğunluğu elde eden parti ya da partilerin hem yasamada hem yürütmede hâkim duruma geçtikleri sistemdir.

Başkanlık sistemi nedir? Başkanlık sistemi, yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirinden sert bir biçimde ayrıldığı, yasama ve yürütme seçimlerinin ayrı ayrı yapıldığı, yasamanın yürütmenin işine, yürütmenin de yasamanın işine olabildiğince karışmamasını öngören sistemdir.

Bu tanımlamalardan sonra sorayım: Kâğıt üstünde hangi sistem daha iyi, hangi sistem daha demokratik. Cevap da şu: Kâğıt üstünde elbetteki başkanlık sistemi, parlamenter sisteme göre daha iyi, daha demokratik bir sistemdir. Kuvvetler birbirinden net bir biçimde ayrılmış, yasama kendi işine bakıyor yasa yapıyor, yürütme de kendi işine bakıyor ülkeyi yönetiyor. Ama pratikte, kâğıt üstünde olduğu gibi olmuyor.

Başkanlık sistemini isteyenler kendilerini bir yoklasınlar, buna hazırlar mı? Yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirinden sert bir biçimde ayrılmasından yanalar mı? Yasamanın yürütmenin işlerine, yürütmenin de yasamanın işlerine olabildiğince karışmamasından yanalar mı? Açık söylüyorum: Ben bunlardan yanayım; ama bunun Türkiye'ye -en azından henüz- uygun olmadığını biliyorum.

Başkanlık sistemi; sorunlarını büyük ölçüde çözmüş gelişmiş ülke, gelişmiş toplum sistemidir. Günümüz dünyasında mesela kuzey Avrupa ülkesi sistemidir. Bana sorarsan hangi sistemi istersin diye, ideal sistem hangisidir diye? Başkanlık sistemini isterim, ideal sistem başkanlık sistemidir derim. Ama sadece yasama ve yürütme kuvvetlerinin değil yargı kuvvetinin de halk oyuyla seçildiği ve üç kuvvetin de (yasama, yürütme ve yargı) tamamen birbirinden ayrıldığı ve herkesin sadece kendi alanında kaldığı ve kendi işine baktığı bir başkanlık sistemi isterim, ideal yönetim sistemi budur derim. Üç temel kuvvetin de (yasama, yürütme ve yargı) tamamen birbirinden ayrıldığı, seçilmiş olan; yasama, yürütme ve yargı mensuplarının hepsinin de 4 ya da 5 yılda bir onları seçen millete hesap verdikleri ve hukuka aykırı işler yaparlarsa da hukuka hesap verdikleri bir sistem ideal yönetim sistemidir.

[Özgür Suriye]

Cihannur Nickli Üyeden Alıntı

Sana basit bir soru sorayım Özgür Suriye. Mevcut parlamenter sistemimiz içinde iktidarda bulunan AK Parti, yürütmeye hâkim olan AK Parti, herhangi bir konuda yasa yapmaya ihtiyaç duyduğunda bunu yapabiliyor, istediği yasayı çıkarabiliyor mu? Evet, yapabiliyor. Bu durumu bir de başkanlık sistemine özelinde sorgulayalım. AK Partili bir başkan, herhangi bir yasaya ihtiyaç duyduğunda ihtiyaç duyduğu yasanın CHP ağırlığındaki bir meclis çoğunluğundan çıkmasını sağlayabilir mi? Bu sorunun cevabı da şudur: Normalde CHP ağırlığındaki meclis çoğunluğu, AK Partili başkanın istediği yasayı parlamentodan kolay kolay geçirmez.

Çok yanlış düşünüyorsun.

Cumhurbaşkanımızın da dediği gibi başkanlık sistemi Türkiye'yi sıçratır.

Türkiye başkanlık sistemiyle çift başlılıktan ve gereksiz bürokrasiden kurtulur. Adeta bir şirket gibi yönetilir.

şöyle düşün; Eğer 10 ağustostaki Cumhurbaşkanlığı seçimini CHP ve MHP'nin adayı Ekmeleddin İhsanoğlu kazansaydı, asıl o zaman sorun çıkacaktı.

Şuan zaten Cumhrubaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın partisi iktidarda olduğu için fazla sorun çıkmıyor. (ki bu durumda bile sorun çıktığını görüyoruz.)

Cumhurbaşkanı'nın bakan azletme , bakanlar kuruluna başkanlık etme ve hatta meclisi fesh etme yetkisi bile var.

Ahmet Necdet Sezer psikolojik olarak bu yetkileri kullan(a)madı. Çünkü o halk tarafından seçilmedi ve arkasında fazla bir halk desteği yoktu. buna rağmen zamanın başbakanı ecevit'le kavga edince ülke ekonomik krize girdi.

Ama Ekmeleddin İhsanoğlu eğer seçilseydi halk tarafından seçilmiş bir Cumhurbaşkanı olarak bu yetkilerini kullanabilirdi.

Asıl sen o zaman görürdün, çift başlılığı , kaosu ve karmaşayı.

veya Cumhurbaşkanı'nın 4,5 sene daha görev süresi var. eğer önümüzdeki genel seçimlerde ak parti tek başına iktidara gelemezse; CHP-MHP veya CHP-MHP-HDP koalisyonu iktidara gelirse, böyle bir durumda olabilecekleri tahmin edebiliyor musun?

Bunlar halk tarafından seçilmiş Cumhurbaşkanı'nı makamından indirmeye , indiremeseler bile en azından Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na hapsetmeye çalışacaklardır. Cumhurbaşkanı da böyle bir durumda Meclis'i fest etme yetkisini kullanmaya kalkalabilir. Bu işin sonu askeri darbeye kadar gidebilir

Ama başkanlık sisteminde böyle çift başlılık olması mümkün değil. cumhurbaşkanı , başbakan ve kabinesi yerine sadece başkan ve bakanları oluyor.

ayrıca şuan cumhurbaşkanı vatana ihanet dışında yaptığı ve yapacağı hiç bir eylemden sorumlu değildir ve kendisinden hiç bir denetleme yapılamaz ve hesap sorulamaz.

ama mesela amerika'da başkanların yaptıkları icraatler meclis tarafından denetlenebilir veya eleştirileblilir.

[Cihannur]

Özgür Suriye Nickli Üyeden Alıntı

Çok yanlış düşünüyorsun.

Cumhurbaşkanımızın da dediği gibi başkanlık sistemi Türkiye'yi sıçratır.

Türkiye başkanlık sistemiyle çift başlılıktan ve gereksiz bürokrasiden kurtulur. Adeta bir şirket gibi yönetilir.

şöyle düşün; Eğer 10 ağustostaki Cumhurbaşkanlığı seçimini CHP ve MHP'nin adayı Ekmeleddin İhsanoğlu kazansaydı, asıl o zaman sorun çıkacaktı.

Şuan zaten Cumhrubaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın partisi iktidarda olduğu için fazla sorun çıkmıyor. (ki bu durumda bile sorun çıktığını görüyoruz.)

Cumhurbaşkanı'nın bakan azletme , bakanlar kuruluna başkanlık etme ve hatta meclisi fesh etme yetkisi bile var.

Ahmet Necdet Sezer psikolojik olarak bu yetkileri kullan(a)madı. Çünkü o halk tarafından seçilmedi ve arkasında fazla bir halk desteği yoktu. buna rağmen zamanın başbakanı ecevit'le kavga edince ülke ekonomik krize girdi.

Ama Ekmeleddin İhsanoğlu eğer seçilseydi halk tarafından seçilmiş bir Cumhurbaşkanı olarak bu yetkilerini kullanabilirdi.

Asıl sen o zaman görürdün, çift başlılığı , kaosu ve karmaşayı.

Yürürlükteki mevzuatımızda cumhurbaşkanlarının bakanları tek başlarına azletme yetkileri yok, başbakanın imzasıyla birlikte azletme yetkileri var diye biliyorum. Ayrıca cumhurbaşkanlarının istediği zaman seçimleri yenileme yetkisi de yok, sadece, hükümet kurulması için 45 günlük sürede hükümet kurulamazsa seçimleri yenileme yetkisi var.

10. Cumhurbaşkanımız Ahmet Necdet Sezer, AK Parti muhalifi solcu bir kişi olduğu için AK Parti'ye elinden geldiğince muhafelet etmiştir. Çok sayıda yasayı TBMM'ye bir kez daha geri göndermiş, kimi zaman Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuş, AK Parti'ye elinden geldiğince muhalefet etmiştir. Parlamenter sistemde yönetimde tek başlılık olduğu için sonunda AK Parti'nin dediği olmuş, AK Parti, 10. Cumhurbaşkanı Sezer'in bütün engellemelerine rağmen ülkeyi istediği gibi yönetmiştir. 12. Cumhurbaşkanı Erdoğan değil de İhsanoğlu olsaydı da bir şey değişmezdi. İhsanoğlu, AK Parti hükümetlerine direnemezdi. İhsanoğlu, AK Parti çoğunluğunun geçirdiği yasaları TBMM'ye iade mi ediyor, o yasaları bir kez daha aynen yasalaştırırdık ve o zaman imzalamak zorunda kalırdı. İhsanoğlu, AK Parti'nin istediği bürokratları mı göreve atamıyor, vekaletlerle istediğimiz bürokratla çalışmayı sürdürürdük. AK Parti'nin iktidarda bulunduğu ve cumhurbaşkanının da Sezer olduğu Kasım 2002 ile Ağustos 2007 arasındaki dönemi incele. AK Parti'nin, kendisine koyu muhalefet yapan Cumhurbaşkanı Sezer'e rağmen ülkeyi nasıl istediği gibi yönettiği gör.

Başkanlık sistemi Türkiye'yi nasıl sıçratacak ya açıklayıver. Yürütmeye bir baş, yasamaya da bir baş verdikten sonra Türkiye nasıl sıçrayacak? Dediğim gibi, yürütme de yasama da aynı zihniyetin, aynı partinin hâkimiyetinde olduğu zaman sorun yok. Ama ya yürütme bir siyasi partinin, yasama da diğer bir siyasi partinin hâkimiyetinde olduğu durumda sistem nasıl işleyecek, bunu bir zahmet açıklayıver.

Bir de şu var: Cumhurbaşkanımız Erdoğan'ın devamlı olarak söylediği ve dillere âdeta pelesenk olan 'ileri demokrasi' söylemi vardır. Başkanlık sistemi getirilecekse, mevcut parlamenter sistemimizden demokratik olarak daha geri bir model olarak başkana aşırı yetkiler verilerek meclisin yetkilerinin kısıtlandığı bir model önerilmeyecektir herhâlde.

Başkanlık sistemi demek yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirinden sert bir biçimde ayrıldığı sistem demektir. Bunu kabul ediyor musun, Cumhurbaşkanımız Erdoğan kabul ediyor mu? Cumhurbaşkanımız, başkanlık sistemine geçersek ve ben başkan olursam sadece yürütme işine bakarım, yasama işine meclis bakar diyebiliyor mu?

Bak, iki sistemi basitçe kıyaslayayım:

1- Mevcut parlamenter sistem: AK Parti, meclis çoğunluğuna sahip olduğu için istediği yasaları rahat rahat geçirebiliyor, istediği bütçeyi özgürce belirleyebiliyor ve kendi istediği bütçeyle ülkeyi istediği gibi rahat rahat yönetiyor.

2- Başkanlık sistemi: Başkanla meclis çoğunluğu aynı zihniyetten, aynı partiden olduğu zaman sorun yok. Başkan, parlamenter sistemdeki hükümetlerin yaptığı gibi ülkeyi istediği gibi rahat rahat yönetebilir. Peki ya başkanla meclis çoğunluğu farklı siyasi partilerden olduğunda ne olabilir? Meclis çoğunluğunu elinde tutan parti, başkanın istediği yasaları çıkartmaz, kendi zihniyetine uygun yasaları çıkarmaya çalışır. Başkanın istediği bütçeyi yasalaştırmaz, kendi istediği bütçeyi yasalaştırmaya çalışır.

Gördüğün gibi, başkanlık sistemi ülkeyi istenilen gibi yönetme anlamında parlamenter sistemi mumla aratır. Çünkü başkanlık sisteminde yasama ve yürütme kuvvetleri birbirinden net bir biçimde ayrılmış ve böylelikle yönetimde çift başlılık (yürütmeye bir baş, yasamaya bir baş) oluşturulmuştur. Zannediyor musun ki çift başlı başkanlık sisteminde ülke şimdi tek başlı parlamenter sistemde olduğu gibi rahat rahat yönetilsin? Hadi bakalım, kongrede üstünlüğü Cumhuriyetçi Parti'ye kaptırmış olan Demokratların Başkan Obama (Prof. Dr. Burhan Kuzu'nun tabiriyle 'zavallı Obama'), istediği bir yasayı Cumhuriyetçi çoğunluğundaki kongreden geçirsin.

Önceki mesajımda diyorum zaten. Başkanlık sistemi, parlamenter sisteme göre daha demokratik bir sistemdir. Türkiye; İsveç, Norveç, Danimarka gibi sorunlarını büyük ölçüde çözmüş olan gelimiş bir ülke olsa hemen geçelim başkanlık sistemine. Yasamayı ayrı seçelim ve seçtiğimiz milletvekilleri sadece yasama işine baksınlar. Yürütmeyi de ayrı seçelim ve seçilmiş olan başkan sadece yürütme işine baksın. Ama bu model, Türkiye'ye en azından mevcut toplumsal yapısında kesinlikle uymaz.

[Cihannur]

Türkiye'deki ve Amerika'daki mevcut durum hangi sistemde çift başlılığın bulunduğunu çok net olarak gösteriyor. Açıklayayım.

Türkiye'de şimdi yürürükte parlamenter sistem var. İktidarda olan AK Parti, meclis çoğunluğuna sahip olarak ülkeyi tek başına istediği gibi yönetiyor. AK Parti, istediği yasaları meclisten geçirebilir, geçirebiliyor. Misal, Cumhurbaşkanımız Erdoğan herhangi bir yasayı tekrar görüşülmek üzere meclise gönderdiğinde AK Parti çoğunluğu o yasayı cumhurbaşkanına aynen gönderirse Cumhurbaşkanımız Erdoğan kendisine gönderilen o yasayı onaylamak durumundadır. Yani hem yasamada hem yürütmede AK Parti'nin hâkimiyeti, ülkeyi istediği gibi yönettiği çok açıktır, çünkü sistem tek başlı parlamenter sistemdir.

Bir de Amerika'daki yürürlükteki mevcut başkanlık sistemine bakalım. ABD'de iktidarda Demokrat Partili Başkan Obama var; kongrede ise kongrenin iki kanadı olan temsilciler meclisi ve senatoda Cumhuriyetçi Parti'nin hâkimiyeti söz konusu. Demokrat Başkan Obama, istediği bir yasayı Cumhuriyetçi Parti'yi ya da cumhuriyetçi vekilleri ikna ettirmeden çıkarttıramaz. ABD'de mevcut durumda yönetimde çift başlılık var. Yasamanın başında Cumhuriyetçi Parti çoğunluğu, yürütmenin başında ise Demokrat Partili Başkan Obama var. Bu da başkanlık sisteminin çift başlı bir sistem olduğunu net bir biçimde gösteriyor.