1. Sıtkı bütün bir peygamberdir (Sıddık Nebi) :
Kitab’ta İbrahim’i de an; çünkü o, doğru (sıdkı bütün) bir nebi idi. [1]

Sıddık Kime Denir?

Her türlü iş, söz ve ahvâlinde çok doğru olan kimseye sıddık denir. İslâm düşüncesinde sadâkat, imanın temelini oluşturan bir mertebedir. Çünkü sadâkatın velâyetten daha yüce bir mevkisi vardır. Yani her sıddık bir velidir, fakat her veli, sıddık olamayabilir. Yani sıddıklık peygamberliğe daha yakın bir derecedir. Tabiidir ki: hem veli hem de sıddık olan bir kimse, peygamber olmayabilir. Oysa her peygamberin, aynı zamanda hem veli ve hem de sıddık olması gereklidir. O zaman velilik ve sıddıklık, peygamberliğin temeli olan birer nitelik olmaktadır.[2]

Allahu Teala Nebisi Muhammed as.’a İbrahim Halilü’r-Rahman’ı hatırlamasını emrediyor. O, doğruluğunun çok fazla olmasından dolayı Allahu Teala O’nu “Sıddık Nebi” olarak isimlendirdi. O’nu doğrulukla vasıflandırdı ve bunu Nübüvvetten önce zikretti.[3]

Alimlerin Görüşleri :

1) Fahreddin Razi diyor ki: “Sıddık’ın ne demek olduğu hususunda, şu iki görüş ileri sürülmüştür:

a) Bu tabir Hz. İbrahim’in (a.s.) son derece sadık ve doğru olduğunu ifade eder. Bu, adeti doğruluk olan kimseler hakkında kullanılır. Çünkü bu kalıb, bu manayı ifade eder. Nitekim, bu fiilleri adet edinip onlara gönül vermiş kimseler için “Raculun hımmîr: Çok içki içen kimse” ve “Raculun sikkîr: Çok sarhoş olan kimse” denir.

b) O, hakkı adamakıllı tasdik etmiş ve böylece de, bu haliyle meşhur olmuştur. Birinci izah daha uygundur. Zira birşeyi tasdik eden, o tasdikte samimi ve doğru olduğu zaman ancak “sıddîk” ismiyle vasfedilir. Binaenaleyh, iş yine birinci izaha varıp dayanmaktadır.

İmdi, şayet, “Cenab-ı hak, ‘Allah’a ve peygamberlerine iman edenler (yok mu?) İşte sıddikler onlardır, Allah için şahitlik edenlerdir.[4]’ buyurmamış mıdır?” denilirse biz deriz ki: Burada sıddık yine, Allah’a ve rasulüne iman edenlerin bu tasdik işinde sadık oldukları manasını ifade eder. Bil ki Hz. Peygamber’in (s.a.v.) de, haber vermiş olduğu her şeyde sadık olması gerekir. Binaenaleyh bundan Hz. Peygamberin (s.a.v.), söylediği herşey hususunda sadık olduğu neticesi çıkar. Bir de peygamberler, Allah7ın insanlar üzerindeki şahitleridirler. Nitekim Cenab-ı Hak da “Her ümmetten birer şahid, onların üzerine de seni bir şahid olarak getirdiğimiz zaman (halleri) nice olur?”[5] buyurmuştur. Şahidin sözü ancak, o yalan söylemediği zaman kabul edilir.

İmdi, şayet, “Siz, Hz. İbrahim’in (a.s.) “Tam aksine bu işi onların şu büyüğü yaptı[6]” ve “Doğrusu ben hastayım.[7]” şeklindeki sözleri hakkında ne dersiniz?” denilirse, biz deriz ki: Biz, bu ayetlerin tefsirini yaparken, bu tür şeylerin yalan olmadığını apaçık delillerle izah ettik. Binaenaleyh her peygamberden sıddîk olması gerektiği ama her sıddîkın peygamber olması gerekmediği sabit olunca, bununla sıddıkların mertebesinin peygamberlerin mertebesine yakın olduğu ortaya çıkmış olur. İşte bundan dolayı Allah Teala onun sıddık olmasını zikrettikten sonra, onun peygamber olduğunu bildirmiştir.

2) Muhammed Mahmud Hicazi diyor ki: “Sıddîk: Çok doğru, çok doğrulayıcı demektir.”[8]



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kur’an-ı Kerim: Meryem, 19/41.

[2] Ahmet Baydar, İbrâhimi Okuyuş, Beyan Yayınları: s.26.

[3] M. Surur b. Naif Zeynelabidin, Allah'a Davette Peygamberllerin Metodu I, Guraba Yayınları: s. 152.

[4] Hadid: 57/19.

[5] Nisa: 4/41.

[6] Enbiya: 21/63.

[7] Saffat: 37/89.

[8] Muhammed Mahmud Hicazi, Furkan Tefsiri, İlim yayınları: 3/525.